WIĘŹNIARKI A CENZURA W POLSCE | ABCNET

Jedynie prawda jest ciekawa – JÓZEF MACKIEWICZ

CENZURA JEST ŚWIADOMYM WPROWADZANIEM W BŁĄD POPRZEZ SELEKTYWNY DOBÓR MASOWO ROZPOWSZECHNIANYCH INFORMACJI, ZGODNY Z KRYTERIUM KORZYŚCI PODMIOTU MANIPULACJI.

Taki sposób manipulacji wywołuje ─ zarówno w przypadku cenzury państwowej jak i niepaństwowej ─ efekt ograniczania i pogwałcania dwóch podstawowych swobód demokratycznych: prawa do informacji oraz prawa do jej rozpowszechniania. Przytoczona definicja jest w zasadzie identyczna z tym, co należałoby rozumieć pod pojęciem kłamstwa. Kłamstwo odróżnia bowiem od cenzury zasięg jedynie oraz sposób wprowadzającego w błąd oddziaływania, jak również technika rozpowszechniania. Kłamstwo tradycyjnie więc przypisywać będziemy indywidualnym działaniom jednostek, podczas gdy cenzurę wiąże się w powszechnym odczuciu z formą zorganizowanego działania, najczęściej jakiegoś urzędowego organu lub instytucji państwowej.

KŁAMSTWO wprowadza w błąd informując, iż: zdarzyło się coś, co się nie zdarzyło lub na odwrót, że: nie zdarzyło się coś, co się zdarzyło. PRAWDA SELEKTYWNA zaś sugeruje, poprzez odpowiednio dobrane (wyselekcjonowane) i u p o r z ą d k o w a n e prawdy cząstkowe, że zdarzyło się coś, co się nie zdarzyło lub na odwrót (tu wystarczy samo przemilczenie). Można w ten sposób (formalnie nie kłamiąc) zmanipulować np. relację o nieudanej (lub udanej – o ile nie wspomnimy o rezultacie) operacji serca, by chirurg „wypadł” na sadystycznego mordercę.(za Tomasz Strzyżewski „Matrix czy prawda selektywna”- Antycenzorskie retrospekcje 2006 r)

DEFINICJA – glosa do debaty o wolności mediów - Tomasz Strzyżewski

Słowo CENZURA zaliczyć można do typu pojęć, które choć pojawiają się w naszej świadomości, to jedynie jako wyobrażenia nad wyraz mgliste, nadal pozostające w stadium predefinicyjnym. W kolejną fazę poznania słowo to nawet nie zamierza wkroczyć, pozostając w kręgu potocznych, choć w istocie ─ ze względu na ich ontologiczną zawartość ─ abstrakcyjnych określeń przeciwstawnych (par aspektowych), takich jak: kłamstwo-prawda, ból-przyjemność, zło-dobro, piękno-brzydota, czy miłość-nienawiść. Jest tak dlatego, że w znaczeniu potocznym (powszechnym odczuciu) odnoszą się one zarazem do funkcji biologicznych, bardzo podstawowych dla zachowania życia osobniczego oraz jego rozwoju (ewolucji). Inaczej mówiąc kojarzą się takie słowa z wypełnianiem czynności, postrzeganych obrazowo i regulowanych przez… silne odruchy. W związku z tym instynktownie „wiemy”: JAK się kłamie, JAK osiąga się przyjemność, czy też JAK się kocha, pragnie lub czuje – nie interesując przy tym wcale, CZYM jest to „coś”, w imię czego – tak a nie inaczej postępujemy.

A nie wiemy tego nie z powodu własnej głupoty bynajmniej, lecz tylko (lub głównie) z braku zainteresowania. Czyż kopulujące zwierzę potrzebuje wiedzieć, czym jest rozmnażanie, by do zapłodnienia doprowadzić? Czy samica antylopy, broniąca cielaka przed drapieżnikami, musi rozumieć, czym jest macierzyńska miłość, by z jej nakazu ryzykować własne życie? Podobnie i my, gdy siłą ewolucyjnego rozpędu w błąd wprowadzamy swe otoczenie, nie odczuwamy potrzeby zgłębienia sensu kłamstwa. Podobnie też cenzurujemy, nie myśląc o źródłach tego odruchu. Ów brak zainteresowania dla własnych bezwiednych „autoczynności” do tego stopnia jest wszechobecny, że w encyklopediach pod hasłem „cenzura” odnaleźć można nie DEFINICJĘ CENZURY, lecz opis jednego zaledwie współelementu, składającego się na... c z y n n o ś ć cenzorską.

Na pytanie reżysera Grzegorza Brauna (niesłyszalne ─ taka bowiem jest konwencja jego dokumentu) w filmie „Wielka ucieczka cenzora” oraz Krystyny Mokrosińskiej prowadzącej dyskusję po jego telewizyjnym pokazie: – „Co to jest cenzura?” – nikt, dosłownie nikt z zapytanych (zarówno tych anonimowych z zaciemnionymi twarzami, jak i tych z twarzami oświetlonymi) nie potrafił sensownie odpowiedzieć. Film, o którym mowa, nakręcony został w kwietniu 1999 roku (m.in. w moim sztokholmskim mieszkaniu) i w dniu 15 grudnia tegoż roku zaprezentowany w programie drugim TVP. Przedstawia on dzieje praktyk cenzorskich w mediach peerelowskiej epoki, ze szczególnym uwzględnieniem działalności ich zinstytucjonalizowanej nadbudówki, czyli Głównego Urzędu Kontroli, Prasy, Publikacji i Widowisk w Warszawie, oraz rozmowy prowadzone przez reżysera z ludźmi, którzy byli – w ten czy inny sposób – z urzędem tym związani: znanymi przedstawicielami reżimowych elit w mediach; dziennikarzami, redaktorami, pisarzami – tak jak dawniej, tak i obecnie wykonującymi gros zabiegów cenzorskich (starając się jednak przy ich pomocy skryć teraz, czyli ocenzurować swą niechlubną przeszłość) a także i rozmowy z samymi dawniejszymi radcami – cenzorami z GUKPPiW.

Proszę uprzejmie o
podpisanie się pod petycją. Dziekuję w imieniu bohaterek filmu "Więźniarki”
Bezpośredni link do petycji:

Istnieje możliwość udostępnienia filmu „Więźniarki„ oraz kilku innych dla zorganizowania pokazów w Waszym mieście, zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Kontakt z reżyserem p. Piotrem Zarębskim poprzez adres: fundacja@jozefdarski.pl

DZIEWCZYNY Z JEDNEJ CELI

* Film dokumentalny
* Produkcja: Polska
* Rok produkcji: 2008
* Dane techniczne: Barwny. 87 min.

Zosia najlepiej zapamiętała stukot ciężkich butów na klatce schodowej. Przyszli po nią rano, zapukali do drzwi, weszli do środka, może nawet kilkunastu ubranych po wojskowemu funkcjonariuszy. Potem był dźwięk zatrzaskiwanych kajdanek i wielogodzinne przeszukiwanie mieszkania. Pamięta też rozmowy intruzów zastanawiających się głośno nad wymiarem grożącej jej kary: może piętnaście lat, może dożywocie, a może nawet czapa. Kolejna wspomina długą drogę do aresztu, częste zmiany kierunku jazdy i złowrogie uwagi konwojentów, wymieniane półszeptem, lecz tak, by zatrzymana słyszała. Wszystko to miało już na początku złamać ducha wrogów władzy PRL-u. Później zaczęło się śledztwo. W trakcie codziennych, trwających kilka godzin przesłuchań prokuratorzy starali się obnażyć zbrodnicze zamysły schwytanych prowodyrek. W oczach oskarżycieli wina była niewątpliwa: kobiety były odpowiedzialne między innymi za nawoływanie do strajków w swoich zakładach pracy, za drukowanie bądź posiadanie antypaństwowych ulotek. Z kolei Wiesia śmiała interesować się wydarzeniami na Wybrzeżu z grudnia 1970 roku. 10 lat później, w dobie stanu wojennego, było to nie do wybaczenia. Pokazowy proces zbrodniarek miał być przestrogą dla innych krnąbrnych i niepokornych młodych ludzi. Dlatego przewodniczący sądów doraźnych w większości podzielili zdanie prokuratorów. Elę skazano na półtora roku, Jolę na 2 lata w zawieszeniu na 4. Ania i Marylka dostały odpowiednio 3 oraz 3 i pół roku, Wiesia i Zosia po 5. Rekordzistką okazała się Ewa, której władza ludowa zasądziła 10 lat odsiadki! Siedem młodych dziewcząt zaangażowanych w działalność "Solidarności" znalazło się w zakładach karnych. Czekały je lata tułaczki po polskich więzieniach. Szczególnie źle wspominają pozbawiony kanalizacji zakład karny w Grudziądzu, w którym władze z wyrachowaniem umieściły oddział dla więźniarek w ciąży. W końcu trafiły na siebie, do jednej celi w więzieniu w Fordonie. Podnosiły się wzajemnie na duchu, zdecydowały się także na wspólne stawienie oporu władzom więziennym. Organizowały głodówki, układały prześmiewcze piosenki o szczególnie nielubianych klawiszkach. Jako "polityczne" były darzone szacunkiem przez inne więźniarki, razem starały się dotrwać do końca kary w nadziei, że po wyjściu na wolność ułożą sobie życie w nowej, lepszej Polsce. Po wielu latach scenarzysta Jacek Indelak i reżyser Piotr Zarębski dotarli do siedmiu przyjaciółek. Kobiety, z których większość po upadku PRL - u wybrała życie na emigracji, opowiadają przed kamerą o trudach więziennej codzienności, wspólnej walce o wolność, nadziejach na przyszłość i rozczarowaniach, gdy już przyszło im opuścić mury zakładów karnych. [TVP]
Ekipa

* Reżyseria: Piotr Zarębski
* Scenariusz: Jacek Indelak
* Zdjęcia: Piotr Zarębski
* Muzyka: Jacek Wójcik
* Dźwięk: Bogumiła Kłopotowska
* Współpraca dźwiękowa: Lucyna Wielopolska, Zofia Kucharska-Kowalik, Andrzej Żabicki
* Montaż: Henryk Szczepański
* Kierownictwo produkcji: Danuta Kwiatkowska (TVP Łódź), Piotr Zarębski (Marta Tv & Film)
* Współpraca: Grażyna Zarębska, Grzegorz Uraszewski, Jacek Indelak, Stanisław Lipiński
* Produkcja: Marta Tv & Film, Telewizja Polska (Łódź) (dla Programu 1)
* Współfinansowanie: Polski Instytut Sztuki Filmowej

Reżyser, operator i producent filmowy. Członek m.in. Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Związku Autorów i Producentów Audiowizualnych oraz Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy.
Ważniejsze daty

* 1956 - Data urodzenia (Łódź)
* 1981 - Wykształcenie - rok ukończenia studiów (Wydział Operatorski PWSFTviT w Łodzi)

Filmografia

* 2008 - DZIEWCZYNY Z JEDNEJ CELI, inny tytuł WIĘŹNIARKI Reżyseria, Zdjęcia, Kierownictwo produkcji (Marta Tv & Film),
* 2005 - ... NA BEZDROŻACH TOŻSAMOŚCI. CHACO Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia, Producent,
* 2005 - ILUMINATOR Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia, Producent wykonawczy,
* 2003 - ŻOŁNIERZ KOŚCIOŁA Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia, Producent wykonawczy,
* 2002 - POSŁAŃCY PANA BOGA Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia,
* 2000 - ŚLADAMI VINCENZA Producent wykonawczy,
* 2000 - NIE OPLATAJ MNIE ŚMIERCI Reżyseria, Zdjęcia, Producent,
* 1999 - ŚWIĘTA MATKA KINGA Reżyseria, Scenariusz, Komentarz, Zdjęcia,
* 1999 - ROZMOWA Z KAMIENIEM Producent,
* 1999 - KAMIENNY SEN GUANCHE Reżyseria, Zdjęcia, Producent,
* 1998 - BAMBERSKA PIEŚŃ, POZNAŃSKIE KURANTY Reżyseria, Zdjęcia, Producent,
* 1997 - TATARSKA BAŚŃ Zdjęcia, Producent,
* 1997 - PISTOLET DO WYNAJĘCIA CZYLI PRYWATNA WOJNA RAFAŁA GAN-GANOWICZA Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia, Producent,
* 1997 - GRANIT Producent,
* 1996 - WRÓCĘ DO NICH PO ŚMIERCI Zdjęcia,
* 1996 - SZADA I WYSZKI ORAZ INNE BORZYSZKI Reżyseria, Zdjęcia, Producent,
* 1995 - ZOBACZYĆ KILIMANDŻARO Zdjęcia,
* 1995 - BY NIE ZAPOMNIEĆ MOWY OJCÓW Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia, Producent,
* 1994 - KSIĄŻĘ PEPI Zdjęcia,
* 1993 - PUCK - MIASTO ZATOKI Reżyseria,
* 1992 - ZGIERZ Zdjęcia,
* 1992 - SIERADZ Reżyseria,
* 1992 - PABIANICE Reżyseria,
* 1990 - OSTATNIE MIEJSCE NA ZIEMI Zdjęcia,
* 1990 - MAZUREK Z KONIEM Zdjęcia,
* 1988 - INCOGNITO Zdjęcia,
* 1988 - GLORIA VICTIS Zdjęcia,
* 1988 - EUROPA II Realizacja,
* 1988 - DRZEWA Zdjęcia,
* 1987 - MIEĆ MIEDŹ Zdjęcia,

Nagrody filmowe

* 2006 - ... NA BEZDROŻACH TOŻSAMOŚCI. CHACO Niepokalanów (Międzynarodowy Festiwal Filmów Katolickich) Nagroda Signis
* 2006 - ... NA BEZDROŻACH TOŻSAMOŚCI. CHACO Niepokalanów (Międzynarodowy Festiwal Filmów Katolickich) III Nagroda w kategorii filmu dokumentalnego
* 2005 - ILUMINATOR Łódź (Festiwal Mediów "Człowiek w zagrożeniu") Nagroda Fundacji Monumentum Iudaicum Lodzense
* 2004 - ŻOŁNIERZ KOŚCIOŁA Łódź (Ogólnopolski Przegląd Katolickich Programów Telewizyjnych i Radiowych) Grand Prix
* 2002 - POSŁAŃCY PANA BOGA Niepokalanów (Międzynarodowy Festiwal Filmów Katolickich)
* 1999 - ŚWIĘTA MATKA KINGA Niepokalanów (Międzynarodowy Festiwal Filmów Katolickich) Wyróżnienie
* 1990 - EUROPA II Łódź (Festiwal Mediów "Człowiek w zagrożeniu") Nagroda Główna

Filmografia
Etiudy szkolne PWSFTviT w Łodzi

* 1982 - POLSKA DROGA DO SAMODZIELNOŚCI W SZTUCE Wystąpili (-ił, -iła),
* 1980 - EKSTREMUM Zdjęcia,
* 1979 - SANDOMIERZ w WĘDRÓWKI PO POLSCE (1976 - 1979) Reżyseria, Zdjęcia,
* 1979 - CEREMONIAŁ Zdjęcia,
* 1978 - PLAYBACK Współpraca operatorska,
* 1978 - ODSKOK Zdjęcia,
* 1978 - KOCHAM JOHNY'EGO TRAVOLTĘ Współpraca operatorska,

Autor publikacji

Tomasz Jan Czarnik

Archiwum ABCNET 2002-2010

Orientacja na prawo