Klub "Gazety Polskiej" w Gdyni, Instytut Kultury Polskiej i Integracji Europejskiej oraz Stowarzyszenie FMW zapraszają na spotkanie z ks. Jarosławem Wąsowiczem SDB promujące album poświęcony Federacji Młodzieży Walczącej. Spotkanie odbędzie się w czwartek 9 lipca 2009 o godz. 18:00 w Cechu Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Gdyni przy ul. 10 lutego 33 (aula na I piętrze), a poprzedzi je prezentacja filmu o FMW pt. „Nadchodzi nasz czas”.
Nakładem krakowskiego Domu Wydawniczego „Rafael”, ukazała się okolicznościowa i pamiątkowa publikacja poświęcona Federacji Młodzieży Walczącej, jednej z największych młodzieżowych organizacji antykomunistycznych w historii, wydana z okazji 25-lecia jej powstania.
W publikacji, poświęconej podziemnej działalności FMW w latach 1984 - 1990, znajdujemy dziesiątki unikatowych zdjęć oraz skanowanych stron tytułowych pism tzw. "bibuły" i dokumentów, wydanych pod auspicjami Federacji. Do albumu dołączona jest płyta z filmem o Federacji Młodzieży Walczącej pt. "Nadchodzi nasz czas".
Atrakcyjny wydawniczo
Album przygotowała grupa osób działających niegdyś w FMW. Autorem większości tekstu jest ks. Jarosław Wąsowicz SDB, którego wspomogli Paweł Kieruzal oraz Tomasz Balon-Mroczka, a jego redakcję przygotował Aleksander Kopacz z pomocą Jarosława Podsiadło. Wreszcie, autorem scenariusza i reżyserem najbardziej atrakcyjnego dodatku do albumu w postaci filmu jest również Aleksander Kopacz.
Całość bardzo ładnie wydana i wyreżyserowana, została podzielona tematycznie w ten sposób, aby film był uzupełnieniem albumu. Na film składają się krótkie relacje czołowych działaczy FMW w latach 80-tych, przeplatane z fabułą, a przede wszystkim archiwalnymi ujęciami ze zbiorów Video Studio Gdańsk oraz IPN w Krakowie i Gdańsku.
Pierwszy rozdział poświęcony jest powstaniu i rozwojowi organizacji. Autorzy przybliżają nam również prowadzoną działalność w największych ośrodkach FMW (m.in.: Warszawa, Trójmiasto, Kraków, Wrocław, Szczecin, Płock, Warmia i Mazury) w ujęciu chronologicznym. Kolejne rozdziały mówią o działalności wydawniczej, szkolnej i samokształceniowej oraz grup wykonawczych FMW. Bardzo wiele miejsca poświęcono manifestacjom, happeningom i walkom ulicznym prowadzonym przez FMW w latach stanu wojennego.
Kolejne odsłony omawianego albumu przybliżają nam zaangażowanie działaczy Federacji w „oprawę” oraz wpływ na prowadzoną przez nich działalność - pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II do Ojczyzny w 1987 roku. Dowiadujemy się także o udziale FMW w strajkach majowych i sierpniowych 1988 roku. To właśnie wtedy młodzi stoczniowcy, studenci i uczniowie, podjęli walkę z reżimem komunistycznym, jako spadkobiercy Kolumbów – nazywając siebie generacją 1988. Ich działania wymykały się wówczas nie tylko spod kontroli komunistycznych władz, ale i podziemnej „Solidarności”. I tego się pewnie jedni i drudzy wystraszyli.
Demontaż systemu
Dojrzewało pokolenie, które nie przyjmowało do wiadomości, że z czerwonymi można uprawiać jakikolwiek dialog. „Dość paktów z czerwonymi” to było hasło noszone na gdyńskim transparencie FMW. I pewnie, dlatego karty albumu zatytułowane „początek końca” poświęcone są m.in.: manifestacjom prowadzonym przez wiele tygodni w Nowej Hucie, zwieńczonym usunięciem znienawidzonego przez młodzież pomnika Lenina.
Następnie dowiadujemy się o przeprowadzonych m.in. przez FMW okupacjach budynków PZPR i ZSMP na przełomie 1989 i 1990 roku, zwłaszcza w Gdańsku i Krakowie. Bardzo wymownym akordem było zajęcie w styczniu 1990 r. budynku KW PZPR w Gdańsku, w wyniku którego ujawniono fakt niszczenia partyjnych archiwów. Po kilkugodzinnej okupacji budynku, młodzież została jednak brutalnie rozpędzona na polecenie rządu Mazowieckiego przez jednostki MO i antyterrorystów.
Represje podejmowane wobec FMW, także po 1989 roku, nie mogły pozostać bez echa. Wielu z dawnych działaczy FMW, nie kryło rozczarowania, nie potrafiąc się odnaleźć w nowej rzeczywistości, budowanej pod hasłem „grubej kreski”. Przecież w ich działaniu, nie było nawet cienia kalkulacji i wyrachowania. Byli po prostu, spadkobiercami tych, którzy rozpoczęli walkę w 1939 roku w obronie honoru, niepodległości, wreszcie całości Rzeczpospolitej.
Pro memoria
W osobnym rozdziale omówiono represje wobec członków FMW, jakim byli poddawani przez aparat komunistycznego państwa. Opublikowano próbkę dokumentów dotyczących rozpracowywania FMW przez SB, ze zbiorów IPN. Zamieszczono także „Pro memoria”, z których możemy dowiedzieć się nieco o tych działaczach Federacji, którzy nie doczekali okrągłej rocznicy powstania FMW. Zmarli bowiem, często w niewyjaśnionych okolicznościach, w bardzo młodym wieku, lub jak choćby Robert Możejko, złożyli daninę najwyższą w postaci ofiary z własnego życia.
Przypomnijmy, Rober Możejko z Kętrzyna został utopiony najprawdopodobniej przez SB w jeziorku, już na kilka dni po wyborach z czerwca 1989. Jednak Możejko miał charakter, nakłaniany do współpracy, nie dał się podejść SB, po prostu nie wrócił do domu z jednego z przesłuchań.
Historia Federacji Młodzieży Walczącej to suma niezwykle ciekawych i frapujących opowieści o bardzo młodych, pełnych zapału, odwagi i wiary ludziach, którzy mimo szykan i zagrożeń, nie potrafili żyć biernie pod butem czerwonej dyktatury. Całość publikacji kończy kalendarium najważniejszych wydarzeń związanych z FMW. Ta publikacja to zaledwie przyczynek i zachęta dla badaczy, by niezasłużenie zakurzoną historię FMW i jej bohaterów zbadać dogłębnie i przypomnieć.
Album, wraz z filmem pt. "Federacja Młodzieży Walczącej 1984-1990", można nabyć, patrz tutaj. Będzie możliwe jego nabycie, także podczas gdyńskiego spotkania. Cały dochód ze sprzedaży wydawca przeznacza na badania i kolejne publikacje poświęcone FMW.
Osoby zainteresowane historią okresu stanu wojennego, w tym historią FMW, NZS i innych niezależnych organizacji, zapraszamy do odwiedzania społecznościowego portalu: http://www.memento.org.pl/. Już wkrótce za jego pośrednictwem będzie można również nabyć album o FMW.
Mariusz A. Roman
[Fot. Archiwum Autora]
Patrz również:
Film poświęcony Federacji Młodzieży Walczącej w Trójmieście: http://video.google.pl/videoplay?docid=1291914991681462086&ei=bg1OSqzaA…
Zwiastun filmu pt. "Nadchodzi nasz czas": http://www.youtube.com/watch?v=4K9QGYyOurw