HISTORIA
_________________________________________________________________
Kontynuując prezentację niedostępnych dotąd źródeł historycznych publikujemy dwa dokumenty programowe Rosyjskiego Ruchu Wyzwoleńczego kierowanego przez gen. Andrieja Własowa. Pierwszy stanowi tzw. deklaracja smoleńska z grudnia 1942 roku, będąca wystąpieniem na arenę wypadków II wojny światowej rosyjskiej orientacji antysowieckiej, drugi - to późniejszy o dwa lata manifest praski.
Oba materiały (zaczerpnięte z wydanej w 1990 roku przez Warszawską Oficynę Wydawniczą "Gryf" książki Catherine Andreyev, "Generał Własow i Rosyjski Ruch Wyzwoleńczy") dobrze ilustrują tragiczny dylemat, przed którym stanęły rosyjskie ugrupowania antysowieckie, skazane na nierównoprawny "sojusz" z hitlerowskimi Niemcami i niezrozumiane przez zachodnich aliantów. Poetyka zamieszczonych tekstów zdradza wszystkie trudne wybory i nieubłagane konieczności, jakim musieli stawić czoła ich autorzy szamoczący się między wymogami hitlerowskiej cenzury, własnymi preferencjami ideowymi oraz świadomością potrzeby sformułowania programu możliwego do przyjęcia przez społeczeństwo ZSRS, poddawane dwudziestokilkuletniej komunistycznej indoktrynacji. Związki frazeologiczne zaczerpnięte ze słownictwa bolszewików przeplatają się zatem z elementami stylistyki właściwej nazizmowi (choć tych ostatnich jest stosunkowo niewiele: brak np., co istotne, jakichkolwiek akcentów antysemickich).
Publikowane dokumenty należy postrzegać w ujęciu dynamicznym. Rozdzielający je okres dwóch lat był dla idei zorganizowanej walki z bolszewikami czasem zupełnie zmarnowanym. Własow i jego zwolennicy utracili wiele złudzeń, co nie pozostało bez śladu w tekstach. Najbardziej wyraźnym tego przejawem była zmiana nazwy Komitetu Rosyjskiego na Komitet Wyzwolenia Narodów Rosji. Uważny czytelnik z pewnością dostrzeże wiele innych przewartościowań, a jednocześnie przeinaczeń i swego rodzaju wishful thinking. Z jednej strony bowiem z nadzieją mówi się o nie uznających zwierzchnictwa Własowa formacjach ukraińskich czy kozackich, z drugiej zaś podnosi się postulat rozwiązania kołchozów, o czym Niemcy nie chcieli nawet słuchać... Wszystko to ukazuje cały dramatyzm sytuacji tych, którzy przystępując do walki z komunizmem byli jak najdalsi od restauracji w Rosji dawnego porządku społeczno-politycznego, a jednocześnie nie aprobowali totalitarnych form ustrojowych. Książka Catherine Andreyev z pewnością umożliwi chłodne i rzeczowe spojrzenie na tragicznie zakończoną próbę zniszczenia systemu sowieckiego rękoma - między innymi - samych Rosjan.
Red.
ZDRADA CZY HEROIZM?
Deklaracja smoleńska Apel Komitetu Rosyjskiego do żołnierzy i oficerów Armii Czerwonej, do całego narodu rosyjskiego i do innych narodów Związku Sowieckiego
Przyjaciele i bracia! BOLSZEWIZM JEST WROGIEM LUDU ROSYJSKIEGO. Sprowadził na naszą Ojczyznę niezliczone klęski, a na koniec uwikłał lud rosyjski w krwawą wojnę toczoną w imię obcych interesów. Wojna ta przyniosła naszej Ojczyźnie niesłychane cierpienia. Miliony Rosjan zapłaciły życiem za przestępcze dążenia Stalina do światowej hegemonii dla nadzwyczajnych zysków kapitalistów anglo-amerykańskich. Miliony Rosjan zostały kalekami lub utraciły na zawsze zdolność do pracy. Kobiety, starcy i dzieci umierają z zimna, głodu i pracy ponad siły. Setki rosyjskich miast i tysiące wiosek zniszczono, wysadzono w powietrze lub spalono na rozkaz Stalina.
Historia naszej Ojczyzny nie zna takich klęsk, jakie stały się w tej wojnie udziałem Armii Czerwonej. Pomimo poświęcenia żołnierzy i dowódców, pomimo odwagi i ofiarności Narodu Rosyjskiego przegrywano bitwę za bitwą. Winę ponosi zgnilizna całego systemu bolszewickiego oraz nieudolność Stalina i jego sztabu głównego.
Teraz, gdy bolszewizm okazał swą niezdolność do obrony kraju, Stalin i jego klika stosuje terror i kłamliwą propagandę, aby posyłać ludzi na śmierć, ponieważ pragnie utrzymać władzę, nawet na krótko, nie bacząc na daninę krwi płaconą przez Naród Rosyjski.
SOJUSZNICY STALINA - ANGIELSCY I AMERYKAŃSCY KAPITALIŚCI - ZAPRZEDALI LUD ROSYJSKI. Zamierzają posłużyć się bolszewizmem, aby zawładnąć bogactwami naturalnymi naszego kraju. Owi plutokraci nie tylko ratują własną skórę kosztem życia milionów Rosjan, ale również podpisują tajne lichwiarskie pakty.
Tymczasem Niemcy nie toczą wojny z Ludem Rosyjskim i jego Ojczyzną, lecz wyłącznie z bolszewikami. Nie jest życzeniem Niemiec targnięcie się na przestrzeń życiową Narodu Rosyjskiego ani na jego swobody narodowe i polityczne.
Narodowosocjalistyczne Niemcy Adolfa Hitlera zmierzają do Nowej Europy bez bolszewików i kapitalistów, gdzie każdemu narodowi będzie zapewnione zaszczytne miejsce.
Miejsce Narodu Rosyjskiego w rodzinie narodów europejskich, jego miejsce w Nowej Europie będzie zależeć od stopnia uczestnictwa w walce przeciw bolszewizmowi, ponieważ zniszczenie krwawej władzy Stalina i jego przestępczej kliki - JEST PIERWSZYM I NAJWAŻNIEJSZYM ZADANIEM NARODU ROSYJSKIEGO.
Aby zjednoczyć lud rosyjski i poprowadzić go w walce przeciwko znienawidzonemu reżimowi, aby współdziałać z Niemcami i ich walce z bolszewizmem i tworzeniu Nowej Europy, my, synowie ludu rosyjskiego i patrioci naszej Ojczyzny, utworzyliśmy Komitet Rosyjski.
KOMITET ROSYJSKI postawił sobie następujące cele:
a. obalenie Stalina i jego kliki, zniszczenie bolszewizmu
b. zawarcie honorowego pokoju z Niemcami
c. stworzenie, w przyjaźni z Niemcami i innymi narodami Europy, nowej Rosji bez bolszewików i kapitalistów.
KOMITET ROSYJSKI widzi następujące zasady tworzenia fundamentów nowej Rosji:
1. Zniesienie pracy przymusowej i zagwarantowanie pracownikowi prawdziwego prawa do pracy zapewniającej mu dobrobyt materialny.
2. Zniesienie kołchozów i systematyczne przekazywanie ziemi chłopom na własność prywatną.
3. Odtworzenie handlu, rzemiosła i chałupnictwa oraz danie prywatnej inicjatywie możności uczestniczenia w życiu gospodarczym kraju.
4. Stworzenie warunków, w których inteligencja będzie mogła spokojnie pracować dla dobra ludu.
5. Zagwarantowanie sprawiedliwości społecznej i ochrony ludu pracującego przed wszelkimi formami wyzysku.
6. Zapewnienie ludowi pracującemu prawdziwego prawa do nauki, odpoczynku oraz bezpiecznej starości.
7. Likwidacja rządów terroru, zaprowadzenie prawdziwej swobody wyznania, wolności sumienia, słowa, zgromadzeń i prasy, gwarancja nietykalności osób i ich mieszkań.
8. Gwarancja swobód narodowych.
9. Uwolnienie wszystkich więźniów politycznych bolszewizmu i powrót z więzień i łagrów na łono Ojczyzny wszystkich prześladowanych za walkę z bolszewizmem.
10. Odbudowa na koszt państwa miast i wsi zniszczonych podczas wojny.
11. Odbudowa należących do państwa fabryk i zakładów przemysłowych zniszczonych podczas wojny.
12. Anulowanie płatności przewidzianych w lichwiarskich umowach podpisanych przez Stalina z anglo-amerykańskimi kapitalistami.
13. Zapewnienie minimum socjalnego inwalidom wojennym i ich rodzinom.
Wierząc święcie, że szczęśliwa przyszłość ludu rosyjskiego może i musi opierać się na tych zasadach, wzywamy wszystkich Rosjan znajdujących się na wyzwolonych terytoriach, jak i na terenach nadal jeszcze zajmowanych przez władze bolszewickie: robotników, chłopów, inteligentów, żołnierzy, oficerów, pracowników politycznych, BY ZJEDNOCZYLI SIĘ W WALCE O OJCZYZNĘ PRZECIWKO JEJ! NAJGORSZEMU WROGOWI - BOLSZEWIZMOWI.
Komitet Rosyjski uznaje Stalina i jego klikę za wrogów ludu. Komitet Rosyjski uznaje za wrogów ludu wszystkich, którzy dobrowolnie wstąpili do represyjnych organizacji bolszewizmu - wydziałów specjalnych NKWD, oddziałów zapasowych. Komitet Rosyjski uznaje za wrogów ludu wszystkich, którzy niszczą skarby ludu rosyjskiego.
Obowiązkiem każdego uczciwego syna swojego narodu jest zniszczenie wrogów ludu, którzy popychają nasz kraj do nowych nieszczęść. Komitet Rosyjski wzywa wszystkich Rosjan do spełnienia tego obowiązku.
Komitet Rosyjski wzywa wszystkich żołnierzy i oficerów Armii Czerwonej, aby przechodzili na stronę sprzymierzonej z Niemcami Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej. Wszystkim, którzy przejdą na stronę wrogów bolszewizmu będzie zagwarantowana nietykalność osobista i życie, niezależnie od ich poprzedniej działalności i zajmowanych stanowisk.
Komitet Rosyjski wzywa wszystkich Rosjan do walki ze znienawidzonym bolszewizmem, do tworzenia partyzanckich oddziałów wyzwoleńczych, do zwrócenia broni przeciwko prześladowcom ludu - Stalinowi i jego najmitom.
Rosjanie! Przyjaciele i bracia! Polało się już dość krwi! Wystarczy już wdów i sierot! Dość głodu, przymusowej pracy i cierpień w bolszewickich katowniach! Powstańcie do walki o wolność! Do walki o świętą sprawę naszej Ojczyzny! Na śmiertelny bój o szczęście ludu rosyjskiego! Niech żyje honorowy pokój z Niemcami, który położy fundamenty wieczystej przyjaźni między narodami Niemiec i Rosji.
Niech żyje naród rosyjski, równoprawny członek rodziny narodów nowej Europy!
Smoleńsk, 27 grudnia 1942 r. Przewodniczący Komitetu Rosyjskiego Generał lejtnant A. A. WlASOW Sekretarz Komitetu Rosyjskiego Generał major W.W. MAŁYSZKIN
Manifest Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji
Rodacy! Bracia i Siostry! W godzinie wielkiej próby musimy zdecydować o losie naszej Ojczyzny, naszych ludów i nas samych.
Ludzkość przeżywa erę wielkich wstrząsów. Obecna wojna światowa to śmiertelna walka przeciwnych ustrojów politycznych.
Toczą ją siły imperializmu, prowadzone przez plutokratów Anglii i Stanów Zjednoczonych, których potęga wzrosła na ucisku i eksploatacji innych krajów i ich ludów. Toczą ją siły internacjonalizmu pod wodzą kliki Stalina, śniącej o światowej rewolucji i zniszczeniu narodowej niezawisłości innych krajów i ich ludów. Toczą ją narody miłujące wolność, które chcą żyć po swojemu w sposób określony przez ich rozwój historyczny i narodowy.
Nie ma większego przestępstwa niż to, które popełnia Stalin, niszcząc kraje i uciskając ludy, które usiłują utrzymać ziemię swych przodków i budować szczęście pracą własnych rąk. Nie ma większego przestępstwa niż podbój innego narodu i narzucenie mu siłą własnej woli.
Siły zniszczenia i zniewolenia ukrywają swe przestępcze cele za hasłami obrony wolności, demokracji, kultury i cywilizacji. Przez obronę wolności rozumieją podbój innych krajów. Przez obronę demokracji - narzucanie swego ustroju politycznego innym państwom. Przez obronę kultury i cywilizacji zaś - zniszczenie pomników kultury i cywilizacji tworzonych przez tysiąclecia pracą innych narodów.
O cóż zatem walczą narody Rosji? W imię czego skazane są na niezliczone ofiary i cierpienia?
Dwa lata temu Stalin mógł jeszcze zwodzić narody słowami o patriotycznej, wyzwoleńczej naturze wojny. Teraz jednak Armia Czerwona przekroczyła granice państwowe ZSRR, wdarła się do Rumunii, Bułgarii, Serbii, Chorwacji oraz Węgier i topi obce kraje we krwi. Prawdziwa natura wojny toczonej przez bolszewików ujawniła się teraz w pełni. Ich celem jest wzmocnienie władzy stalinowskiej tyranii nad narodami ZSRR oraz ustanowienie jej hegemonii nad całym światem.
Ludy Rosji doświadczały jarzma bolszewickiej tyranii z górą przez ćwierć wieku. W rewolucji 1917 roku ludy zamieszkujące imperium rosyjskie szukały zaspokojenia aspiracji do sprawiedliwości, dobrobytu i swobód narodowych. Powstały przeciw anachronicznemu reżimowi carskiemu, który nie chciał ani nie mógł zlikwidować przyczyn niesprawiedliwości społecznej, pozbyć się resztek poddaństwa, zacofania gospodarczego i kulturalnego. Jednakże ani partie, ani ich przywódcy nie zdecydowali się na śmiałe i konsekwentne reformy w następstwie obalenia caratu przez ludy Rosji w lutym 1917 roku. Nie spełnili nadziei ludu przez dwuznaczną politykę kompromisu oraz niechęć do przyjęcia odpowiedzialności za przyszłość. Lud spontanicznie poparł tych, którzy obiecywali natychmiastowy pokój, ziemię, wolność i chleb, tych których hasła były najbardziej radykalne.
Nie jest winą narodu, że partia bolszewicka obiecywała stworzyć ustrój, w którym ludzie będą żyli szczęśliwie, w imię czego poniesiono niezliczone ofiary. Partia ta, przechwyciwszy władzę wywalczoną przez lud, nie tylko nie zaspokoiła jego żądań, ale stopniowo, wzmacniając aparat przymusu, odebrała ludowi prawa, które wywalczył i skazała go na trwałą nędzę, bezprawie i pozbawiony wszelkich skrupułów wyzysk.
Bolszewicy pozbawili narody prawa do niezawisłości i samodzielnego rozwoju.
Bolszewicy pozbawili ludy wolności słowa, przekonań, gwarancji nietykalności osobistej, wolności wyboru miejsca zamieszkania, podróżowania, prawa do wyboru pracy oraz możliwości wyboru miejsca w społeczeństwie, zgodnego z możliwościami każdego człowieka. Swobody te zastąpili terrorem, przywilejami partyjnymi i gwałtem zadawanym jednostce.
Bolszewicy odebrali chłopom wywalczoną przez nich ziemię, pozbawili ich prawa do swobodnej pracy oraz do swobodnego korzystania z jej owoców. Nałożywszy na chłopstwo pęta systemu kołchozowego, przekształcili ich w wyzutych z praw parobków, ponad wszelką miarę wykorzystywanych i uciskanych.
Bolszewicy odebrali robotnikom prawo swobodnego wyboru zawodu i miejsca pracy, organizowania się i walki o lepsze warunki pracy i zarobki oraz do wpływu na proces produkcji. Przekształcili robotników w pozbawionych wszelkich praw niewolników kapitalizmu państwowego.
Bolszewicy pozbawili inteligencję prawa do twórczej pracy dla dobra ludu i przy użyciu przemocy, terroru i przekupstwa usiłowali przekształcić ją w narzędzie swej kłamliwej propagandy.
Bolszewicy skazali ludy naszej ojczyzny na permanentną nędzę, głód i powolne wymieranie, na duchowe i fizyczne zniewolenie, a w końcu wplątali je w przestępczą wojnę toczoną w obcym interesie.
Wszystko to ukrywa się za kłamstwami o demokratycznej istocie stalinowskiej konstytucji i budowie socjalistycznego społeczeństwa. Żaden inny kraj na świecie nigdy nie doświadczył i nie doświadczy tak niskiego poziomu życia przy tak ogromnych zasobach materialnych, takiego bezprawia i poniżenia jednostki, jak działo się to i dzieje w systemie bolszewickim.
Ludy Rosji na zawsze utraciły wiarę w bolszewizm. Jest to ustrój, w którym państwo stało się pożerającym wszystko molochem, a lud - upośledzonym, pozbawionym mienia i praw niewolnikiem. Widzi on straszliwe niebezpieczeństwo, jakie nad nim zawisło. Gdyby bolszewizm choć na krótko zdołał się wzmocnić kosztem rzeki krwi i stosów trupów, jakie zasłałyby Europę, wtedy wieloletnia, okupiona wielkimi kosztami walka ludów Rosji poszłaby na marne. Bolszewizm skorzystałby z wyczerpania narodów wojną i pozbawiłby je całkowicie zdolności do stawienia oporu. Dlatego wszystkie narody muszą skoncentrować swe wysiłki na zniszczeniu potwornej machiny bolszewickiej i zapewnieniu każdemu człowiekowi prawa do wolnego życia i pracy w zgodzie ze zdolnościami i możliwościami, ku stworzeniu społeczeństwa, które zapewniałoby prawa jednostki i nie pozwalałoby nikomu (w tym państwu) na pozbawienie człowieka owoców jego pracy.
W obliczu tego przedstawiciele narodów Rosji, w pełni uznając odpowiedzialność przed swymi ludami, przed historią i potom nością, powołali Komitet Wyzwolenia Narodów Rosji, aby zorganizować wspólną walkę przeciw bolszewizmowi.
Komitet Wyzwolenia Narodów Rosji stawia sobie za cel:
a) obalenie stalinowskiej tyranii, wyzwolenie ludów Rosji spod władzy ustroju bolszewickiego, a także przywrócenie narodom Rosji praw zdobytych podczas rewolucji lutowej 1917 roku;
b) zakończenie wojny i podpisanie honorowego pokoju z Niemcami;
c) stworzenie nowego, wolnego, ludowego ustroju państwowego bez bolszewików i wyzyskiwaczy.
Komitet kreśli następujące zasady podstaw nowej państwowości ludów Rosji:
1. Równość wszystkich narodów Rosji oraz ich rzeczywiste prawo do rozwoju narodowego, samostanowienia i samodzielności państwowej.
2. Ustanowienie ustroju ludowo-pracowniczego, w którym interesy państwa zostaną podporządkowane zadaniu poprawy poziomu życia oraz rozwojowi narodów.
3. Utrzymanie pokoju, ustanowienie przyjaznych stosunków ze wszystkimi krajami i współpracy międzynarodowej na całym świecie.
4. Usilne starania rządu o wzmocnienie pozycji rodziny i małżeństwa; prawdziwe równouprawnienie kobiet.
5. Zniesienie pracy przymusowej i udzielenie robotnikom gwarancji prawdziwego prawa do wolnej pracy jako podstawy dobrobytu materialnego, z godną zapłatą za wszelkie jej formy, zapewniającej cywilizowany poziom życia.
6. Zniesienie kołchozów i przekazanie chłopom ziemi bez rekompensaty jako ich własności prywatnej. Wolność sposobu jej użytkowania, wolność dysponowania owocami pracy, zniesienie dostaw obowiązkowych i umorzenie długów wobec państwa sowieckiego.
7. Ustanowienie nietykalności własności prywatnej zdobytej pracą. Odbudowa handlu, rzemiosła, chałupnictwa i przywrócenie inicjatywie prywatnej prawa i możliwości uczestnictwa w życiu gospodarczym kraju.
8. Zapewnienie inteligencji możliwości swobodnej pracy dla dobra ludu.
9. Gwarancja sprawiedliwości społecznej i ochrony pracowników przed jakąkolwiek formą wyzysku, niezależnie od ich pochodzenia i poprzedniej działalności.
10. Zagwarantowanie wszystkim bez wyjątku rzeczywistego prawa do bezpłatnej nauki, opieki lekarskiej, wypoczynku i bezpiecznej starości.
11. Likwidacja systemu terroru i ucisku; zniesienie przymusowych przesiedleń i masowych deportacji; ustanowienie rzeczywistej wolności religii, sumienia, słowa, zgromadzeń i druku; gwarancja nietykalności osobistej, mienia i równość wszystkich w obliczu prawa, niezawisłość i jawność sądów.
12. Zwolnienie wszystkich więźniów politycznych bolszewizmu i przywrócenie na łono społeczeństwa tych wszystkich, którzy za walkę z bolszewizmem byli represjonowani w więzieniach i łagrach; powstrzymanie się od zemsty i prześladowań wobec tych, którzy przestaną popierać Stalina i bolszewizm, niezależnie od tego, czy poparcie to wynikało z przekonania, czy z przymusu.
13. Odbudowa zniszczonego w czasie wojny majątku narodowego - miast, wsi, fabryk i zakładów przemysłowych - na koszt państwa.
14. Pomoc państwa dla inwalidów wojennych i ich rodzin. Zniszczenie bolszewizmu jest najpilniejszym zadaniem wszystkich postępowych sił. Komitet Wyzwolenia Narodów Rosji jest przekonany, że zjednoczone wysiłki narodów Rosji zyskają poparcie wszystkich miłujących wolność narodów świata.
Ruch Wyzwolenia Narodów Rosji kontynuuje wieloletnią walkę z bolszewizmem o wolność, pokój i sprawiedliwość. Pomyślne zakończenie tej walki jest obecnie pewne z powodu:
a) doświadczenia ludu w walce, które jest obecnie większe niż w 1917 roku;
b) istnienia rosnących, organizujących się sił zbrojnych - Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej, Ukraińskiej Armii Wyzwoleńczej, oddziałów kozackich i narodowych;
c) istnienia antybolszewickich sił zbrojnych na tyłach sowieckich;
d) narastania sił opozycyjnych w łonie społeczeństwa, aparatu państwowego, Armii Czerwonej. Komitet Wyzwolenia Narodów Rosji utrzymuje, że zjednoczenie wszystkich sił narodowych i ich podporządkowanie wspólnej sprawie obalenia władzy bolszewików jest głównym warunkiem zwycięstwa. Dlatego Komitet Wyzwolenia Narodów Rosji popiera wszelkie siły opozycyjne i rewolucyjne skierowane przeciw Stalinowi i bolszewizmowi; równocześnie zdecydowanie odrzuca wszelkie reakcyjne plany uszczuplające prawa narodów.
Komitet Wyzwolenia Narodów Rosji z radością wita pomoc Niemiec na warunkach nie umniejszających honoru i niepodległości naszej ojczyzny. Pomoc ta jest obecnie jedyną realną możliwością zorganizowania zbrojnej walki przeciw klice stalinowskiej.
Poprzez naszą walkę przyjęliśmy na siebie odpowiedzialność za los narodów Rosji. Miliony najlepszych synów naszego kraju są z nami. Stanęły do broni i dowiodły już swego męstwa i gotowości poświęcenia życia w imię wyzwolenia ojczyzny od bolszewizmu. Są z nami miliony ludzi, którzy uciekli od bolszewizmu i pracują w imię wspólnej walki.
Są z nami dziesiątki milionów braci i sióstr cierpiących pod jarzmem stalinowskiej tyranii i czekających godziny wyzwolenia.
Oficerowie i żołnierze wojsk wyzwoleńczych! Krew przelana we wspólnej walce umocniła braterstwo broni między żołnierzami różnych narodowości. Mamy wspólny cel. Musimy współdziałać.
Tylko zjednoczenie wszystkich antybolszewickich sił zbrojnych ludów Rosji doprowadzi nas do zwycięstwa. Nie składajcie broni, którą otrzymaliście, walczcie o jedność, żarliwie zwalczajcie wrogów ludu - bolszewizm i jego wspólników. Pamiętajcie, że czekają na was cierpiące narody Rosji. Wyzwólcie je!
Rodacy, Bracia i Siostry w Europie. Tylko pokonanie bolszewizmu umożliwi wam powrót do domu jako obywatelom cieszącym się pełnią praw. Są was miliony. Sukces walki zależy od was. Pamiętajcie, że pracujecie teraz dla wspólnej sprawy, dla bohaterskich wojsk wyzwoleńczych. Zwielokrotnijcie wysiłki i pomnóżcie swe sukcesy.
Oficerowie i żołnierze Armii Czerwonej! Zaprzestańcie walki w tej przestępczej wojnie, której celem jest ucisk narodów Europy. Zwróćcie swą broń przeciw bolszewickim uzurpatorom, którzy zniewolili ludy Rosji, skazali je na głód i cierpienie i wyzuli z praw.
Bracia i Siostry w Ojczyźnie! Wzmóżcie walkę z tyranią Stalina i przeciwko jego zaborczej wojnie. Zorganizujcie siły do decydujące- go boju o prawa, których was pozbawiono, o sprawiedliwość i wspólne dobro.
Komitet Wyzwolenia Narodów Rosji apeluje do was wszystkich o jedność i walkę o pokój i wolność!
Praga, 14 listopada 1944 roku Przewodniczący Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji
Generał lejtnant A. A. WŁASOW oraz 48 członków i zastępców członków Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji